Λίμνη Δύστου.. Ο υδροβιότοπος που αργοπεθαίνει..

Η λίμνη του Δύστου είναι η λίμνη της Εύβοιας που βρίσκεται νοτιοανατολικά του Αλιβερίου.

Η έκτασή της είναι περίπου 4,75 τ.χλμ και το μέγιστο βάθος της είναι 6 μέτρα.

Η λίμνη υποστηρίζεται πως σχηματίστηκε κατά την αρχαιότητα με το σφράγισμα καταβόθρας που διοχέτευε τα νερά της στον Ευβοϊκό κόλπο.

Το όνομά της το απέκτησε από την αρχαία πόλη Δύστος, που ήταν χτισμένη στις όχθες της.

Πηγή: Βικιπαίδεια

Συντάκτες, Νίκη, Κωνσταντίνος, ΣΤ΄ τάξη

"Στα δυτικά και βόρεια του βραχώδους εξάρματος του Δύστου απλώνεται η ομώνυμη λίμνη. Η επιφάνεια της λίμνης εκτείνεται σε 7.500 περίπου στρέμματα, ενώ το μέγιστο βάθος της υπολογίζεται ότι φθάνει κατά προσέγγιση τα τρία μέτρα. Η δημιουργία της λίμνης του Δύστου πιθανότατα να οφείλεται  στις τεκτονικές διαταράξεις, κατά το τέλος τις τριτογεννούς περιόδου, κατά τις οποίες η κοιλάδα του Δύστου μεταβλήθηκε σε κλειστή λεκάνη. Τα νερά της λίμνης διοχετεύονταν με υπόγειους οχετούς τις καταβόθρες, κάτω από τα ασβεστολιθικά βουνά Ψωριάρης και Τσούκα.

    Η λίμνη αποτέλεσε, από τους προϊστορικούς ακόμη χρόνους, ιδεώδη τόπο για την ίδρυση στις όχθες της οικιστικών πυρήνων. Σήμερα, παρά το γεγονός ότι έχει αποξηρανθεί στο μεγαλύτερο τμήμα της, περιλαμβάνεται ανάμεσα στους σημαντικούς υδροβιότοπους, ο οποίος διατηρεί έναν από τους μεγαλύτερους καλαμιώνες στην Ελλάδα. Στη λίμνη του Δύστου, εκτός από μεγάλη ποικιλία αποδημητικών υδρόβιων πουλιών υπάρχουν ερπετά και αμφίβια (κυρίως νεροχελώνες και βατράχια) καθώς και ένα σπάνιο υδρόβιο θηλαστικό, η βίδρα.

   Ένα ψηφισματικό ανάγλυφο του 4ου αι. π.Χ. που αναφέρεται στην αποξήρανση της λίμνης των Πτεχών, η οποία πιθανότατα να ταυτίζεται με την λίμνη του Δύστου, μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι οι πρώτες προσπάθειες για την αποξήρανσή της ανάγονται στην αρχαιότητα. Η ανεπίγραφη αυτή στήλη, που κατά την αρχαιότητα ήταν στημένη στο ιερό του Δαφνηφόρου Απόλλωνος στην Ερέτρια, βρέθηκε στη Χαλκίδα στην πλατεία Τζαμιού (πρώην Πλατεία Φυλακών) το 1860 και σήμερα φυλάσσεται στο Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών  (Ε.Μ. 11553). Το επάνω τμήμα της στήλης διακοσμείται με ανάγλυφη παράσταση στην οποία σώζονται τα λείψανα δύο μορφών, της Άρτεμης δεξιά και της Λητούς αριστερά. Στη στήλη αναφέρεται η σύμβαση αποξήρανσης της λίμνης των Πτεχών, μεταξύ του Χαιρεφάνη, αναδόχου του έργου, και 230 Ερετριέων πολιτών. Οι παραπάνω πολίτες ορκίσθηκαν να τηρήσουν τους όρους της συμφωνίας που συνομολόγησε η Ερέτρια με το Χαιρεφάνη. Οι πολίτες που περιλαμβάνονται στο ψήφισμα αναγράφονται με το όνομά  τους και το δήμο καταγωγής τους και προέρχονται από δήμους που ανήκουν στην επικράτεια της Ερέτριας. Μεταξύ αυτών υπογράφουν και 63 πολίτες από το δήμο του Δύστου.

   Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, οι οποίοι παραμένουν επίκαιροι μέχρι τις μέρες μας, προβλέπεται η κατασκευή αποχετευτικών αγωγών, υπονόμων και φρεατίων για την αποχέτευση των υδάτων σε φυσικές υπόγειες ρωγμές (καταβόθρες), καθώς και άλλων προστατευτικών έργων. 

Προσπάθειες αποξήρανσης της λίμνης πραγματοποιήθηκαν και στους νεότερους χρόνους.  

Πηγή: "Δύστος:Πόλις Ευβοίας", Υπουργείο Πολιτισμού

Εξωραϊστικός-Μορφωτικός Σύλλογος Δύστου

Συντάκτες: Παναγιώτα, Μαρία, Στ΄ τάξη

Η ιστορική λίμνη Δύστος στα κέντρο της Εύβοιας βρίσκεται στο χείλος της επιβίωσης, καθώς αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα συστηματικής καταστροφής και έλλειψης προστασίας ενός από τους πιο σημαντικούς βιοτόπους της χώρας μας. Αναφέρεται και ως λίμνη των Πτυχών ή Πτεχών, αλλά και ως λίμνη Δυστίων

Σήμερα, και λόγω της επικράτησης των καλαμιώνων, με δυσκολία μπορεί κανείς να δει τα νερά της λίμνης.

Στις μέρες μας έχει πλέον αναγνωριστεί η σημασία της για την ορνιθοπανίδα και η Δύστος αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας και βιότοπο Natura. Όμως, η σημερινή κατάσταση της λίμνης μόνο θλίψη προκαλεί. Ο ευτροφισμός από την ρύπανση με τις χημικές ουσίες της γεωργίας ευνοεί την επέκταση των καλαμιώνων που μαζί με την ακόλουθη επέκταση των καλλιεργειών λιγοστεύουν κάθε χρόνο το μέγεθος της Δύστου. Οι φωτιές στους καλαμιώνες είναι συχνό φαινόμενο, ενώ οι συνεχιζόμενες υδροληψίες για τη βιομηχανία και τη γεωργία απειλούν τη λίμνη με πλήρη αποξήρανση. Αν σε αυτό προστεθούν τα νταμάρια στις δυτικές πλαγιές, η ύπαρξη αιολικού πάρκου στους λόφους πάνω από τη λίμνη, το παράνομο κυνήγι και η ανυπαρξία διαχείρησης και ελέγχου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι ακόμα θαύμα το γεγονός ότι η λίμνη συγκεντρώνει τόσα πολλά είδη της ορνιθοπανίδας. Η λίμνη Δύστος, πολύ εύκολα, θα μπορούσε να είναι ένα τεράστιο οικολογικό και πολιτιστικό πάρκο με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Ίσως πρόκειται για το πιο ηχηρό παράδειγμα της σύγχρονης κακοδιαχείρισης του φυσικού και πολιτισμικού μας πλούτου.

Η λίμνη είναι ένα από τα πιο ιστορικά σημεία στάθμευσης για την ορνιθοπανίδα της Ελλάδας. Παλαιότερα εδώ κατέφθαναν χιλιάδες πουλιά κάθε άνοιξη, αλλά πλέον η παρουσία τους έχει ελλατωθεί. Συχνά κατά την φθινοπωρινή μεταναστεύση στη λίμνη σταθμεύουν μεγάλα κοπάδια από λευκούς πελαργούς. Από τους ερωδιούς εδώ απαντώνται σταχτοτσικνιάδες, πορφυροτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, κρυπτοτσικνιάδες και μικροτσικνιάδες. Από τα παρυδάτια και υδρόβια πουλιά στη λίμνη ζούνε, μόνιμα ή περιστασιακά, χαλκόκοτες, βουβόκυκνοι, κιρκίρια, πρασινοκέφαλες πάπιες, σαρσέλες, χουλιαρόπαπιες, σφυριχτάρια, βαλτόπαπιες, ακτίτες, λασπότρυγγες, πετροτουρλίδες, φαλαρίδες, νερόκοτες, μαχητές, νανοβουτηχτάρια, κοκκινοσκέληδες, πρασινοσκέληδες, καλαμοκανάδες, καλημάνες, μπεκατσίνια, ποταμοσφυριχτές, κ.ά. Από τα αρπακτικά συναντάει κανείς φιδαετούς, γερακίνες, καλαμόκιρκους, χειμωνόκιρκους, ξεφτέρια, πετρίτες, μαυροκιρκίνεζα, σπάνια κιρκινέζια και βραχοκιρκίνεζα. Στα βράχια πάνω από τη λίμνη ζούνε πολλοί βραχοτσοπανάκοι, γαλαζοκότσυφες και καρβουνιάρηδες. Άλλα είδη της περιοχής είναι τα τρυγόνια, τα φασσοπερίστερα, οι κούκοι, οι κουκουβάγιες, οι γκιώνηδες, οι τυτούδες, οι σταχτάρες, οι τσαλαπετεινοί, οι αλκυόνες, οι σταρήθρες, οι νεροκελάδες, οι λιβαδοκελάδες, οι τρυποφράχτες, τα αηδόνια, οι καστανολαίμηδες, οι μαυρολαίμηδες, οι ασπροκωλίνες, οι μαυροτσιροβάκοι, οι κοκκινοτσιροβάκοι, οι αιγαιοτσιροβάκοι, τα ψευταηδόνια, οι λιοστριτσίδες, οι γαλαζοπαπαδίτσες, οι κλειδωνάδες, οι αετομάχοι, οι κοκκινοκεφαλάδες, τα ψαρόνια, οι καρδερίνες, τα καλαμοτσίχλονα, τα φρυγανοτσίχλονα, οι αμπελουργοί και οι τσιφτάδες.

Από τα αμφίβια εδώ απαντώνται πρασινόφρυνοι, δεντροβάτραχοι και βαλκανοβάτραχοι. Η ερπετοπανίδα είναι πλούσια και περιλαμβάνει ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, γραικοχελώνες, κρασπεδοχελώνες, τυφλίτες, σαμιαμίδια, τρανόσαυρες, σιλιβούτια, αβλέφαρους, λιακόνια, έφιους, λαφιάτες, δεντρογαλιές, σαπίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα, σαΐτες, αγιόφιδα, σπιτόφιδα και οχιές. Από τα θηλαστικά υπάρχουν παλαιότερες αναφορές για την υπάρξη βίδρας στην περιοχή, κάτι που πλέον μοιάζει σχεδόν αδύνατο. Στην περιοχή απαντώνται αλεπούδες, πετροκούναβα, νυφίτσες, σκαντζόχοιροι και διάφορες νυχτερίδες. Η ιχθυοπανίδα περιλαμβάνει το εισηγμένο γριβάδι (Cyprinus carpio), το κουνουπόψαρο (Gambusia holbrooki) αλλά και το χέλι (Anguilla anguilla).

Πηγή: http://www.naturagraeca.com/

Έχουμε πολλά να πούμε για τη λίμνη μας.

Το σχολείο μας επανειλημμένα έχει προσπαθήσει να αφυπνίσει τους κατοίκους και τους φορείς της περιοχής μας . Θα το προσπαθήσουμε άλλη μια φορά.

Οι μαθητές μας είναι αποφασισμένοι!

Η λίμνη του Δύστου είναι ό,τι πιο όμορφο έχει να επιδείξει η περιοχή μας!

Είναι ένας υπέροχος υδροβιότοπος που στηρίζει τη Ζωή!

Δεν θα τον αφήσουμε να πεθάνει!

Κατερίνα Κωνσταντινίδου, 

Διευθύντρια Δημοτικού σχολείου Δύστου